به نقل از «شبستان»

فلسفه مواجهه با بنیادِ فرهنگ و ادب یک قوم است

تاریخ انتشار: ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۷۴۷۰۱۲

چاووشی با بیان اینکه غایت کاری که فلسفه می تواند در باب معنای زندگی کند، آری گویی به زندگی است، گفت: فلسفه، پرسش از بنیاد و مواجهه با بنیادِ فرهنگ و ادب یک قوم و نوعی نحوه زیستن است.

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: «معنای زندگی» در پنجمین برنامه سری جدید خود، شنبه، 21 اردیبهشت، با اجرا و کارشناسی «سید محمد تقی موحد ابطحی» میزبان «سید محمد تقی چاووشی»، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی بود تا به موضوع «نسبت میان فلسفه و معنای زندگی» بپردازند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

چاووشی در ابتدا به تعریف معنای زندگی پرداخت: مراد از معنای زندگی، چیستی زندگی است. اما از آنجا که زندگی جزو مفاهیم ماهوی نیست، تعریف ماهوی نیز نمی شود برایش ارائه کرد. از این رو ما ناگزیریم بیشتر به خودِ چیستی آن دقت کنیم. وقتی صحبت از چیستی می کنیم یعنی زندگی چگونه بنا می شود و پا می گیرد و قوام می یابد.

 

فلسفه، پرسش از بنیاد و مواجهه با بنیادِ فرهنگ و ادب یک قوم است

 

چاووشی معنای فلسفه را اینطور بیان کرد: پرسش از چیستی فلسفه، یکی از مهمترین پرسش ها است. فلسفه از دیدگاه من، بحث از بنیاد یک فرهنگ در دوره ای خاص، به نحو بنیادین است. پس فلسفه پرسش از بنیاد و مواجهه با بنیادِ فرهنگ و ادب یک قوم است و اینکه این فرهنگ بر چه استوار است. فلسفه در هر دوره و برای هر قومی ظهورات خاص خود را دارد و اینگونه نیست که برای همه ادوار و فرهنگ ها یک ظهور داشته باشد.

 

وی در ادامه گفت: برای اولین بار در تاریخ فلسفه این ابن سینا است که تمایز بین الهیات به معنی الاعم و معنی الاخص قائل می شود که موضوع یکی خدا و موضوع دیگری وجود است.

 

تفکر فلسفی نه تنها انتزاعی نیست بلکه انضمامیت سایر دانش های بشری هم به فلسفه بر می گردد و با فلسفه معنا پیدا می کند. فلسفه است که اینها را پوشش داده و از آنها گزارش می کند. فیلسوف وقتی دوره ای و فرهنگی را بیان می کند، به همان میزان فرهنگ را برای عبور از دوره ای که در آن است، آماده می کند. فلسفه وضع کنونی ما را روشن می کند.

 

فلسفه، نوعی نحوه زیستن است

 

چاووشی در مورد فلاسفه اسلامی اظهار کرد: انتزاعی بودن در سایه نگاه ما به کار فلاسفه شکل گرفته است، اما نفس کار فلاسفه اسلامی چنین نیست. فلسفه از فارابی تا صدرا، واقعا گزارش فرهنگ انسان ایرانی اسلامی است. بنیادی ترین جایی که شما می توانید گزارشی از فرهنگ خودتان مطالعه کنید، فلسفه است. فلسفه یک رشته دانشگاهی نیست. فلسفه، گویی نوعی نحوه زیستن است و نمی توان از زندگی جدایش کرد.

 

ما هنوز ذیل تفکر صدرا زندگی می کنیم

 

وی ادامه داد: فارابی را بنده مبدا تاریخ انسان ایرانی اسلامی می دانم و تا صدرا این امتداد تاریخی را می توان دید. صدرا را نباید به قرن 10 و 11 محدود کرد بلکه باید در یک بسط تاریخی نگاهش کنیم. مکتب صدرا بعد از فوتش بسط پیدا می کند بنابراین نظام تفکری صدرا دیگر عوض نشده است. یعنی در بین فلاسفه بعد او، شما نمی توانید بحثی را پیدا کنید که از قالب مباحثات پیش از صدرا و نهایتا صدرا خارج شده باشد و مبنای جدیدی را بنا کرده باشد. ما هنوز داریم ذیل تفکر صدرا زندگی می کنیم. این فیلسوف و فلسفه هست که دوره را نشان می دهد نه بالعکس. در تفکر صدرا هم انقلاب مشروطه بود و هم دوره های بعدی در بسط تفکر او وجود دارد. در بسط تاریخی تفکر صدرا، رفته رفته پتانسیل هایی آشکار شد که در آن دوره، در اندیشه ی خودِ صدرا مخفی بود، نه اینکه چیزی نبود و یک دفعه از غیب آمد یا از غرب آمد. مگر تفکر وارداتی یا صادراتی است؟ تفکر غربی تفکری است که در خودِ فرهنگ من و شما وجود دارد، نحوه ی زیست خود ما بوده و هست، ما خودمان غربی هستیم و اصلا شرق نبوده و نیستیم و شرق نمی فهمیم. تفکر شرقی بخشی از هندوستان و تبت و شرق آسیا است که ما هر وقت هم خواستیم به آن نزدیک شویم دورتر شدیم.

 

چاووشی در پایان گفت: فلسفه در نسبت با زندگی صرفا می تواند بنیادهایی برای زندگی ارائه کند و نشان دهد زندگی در این دوره بر چه چیزی استوار است. غایت کاری که فلسفه می تواند در باب معنای زندگی کند، آری گویی به زندگی است.

 

گفتنی است برنامه «معنای زندگی» به تهیه کنندگی محسن کرمی، محصولی از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه 4 سیما است که در ماه رمضان هر روز ساعت 19 راهی آنتن می شود.

پایان پیام/248

منبع: شبستان

کلیدواژه: ماه رمضان برجام نماز جمعه مجلس راهپیمایی ماه مبارک رمضان حرم حضرت معصومه س جزء خوانی قرآن کریم آیت الله مصباح یزدی خطبه های نماز جمعه شبکه چهار سیما معنای زندگی فلسفه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۷۴۷۰۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرهنگ جهادی و تفکر بسیجی راهکار تحقق «ما می توانیم»

به گزارش خبرنگار مهر، حمیدرضا الله بداشتی پیش از ظهر چهارشنبه در بازدید از یک کارخانه تولید فولاد و آلومینیوم در شهرک صنعتی اشتهارد ضمن تبریک روز کارگر گفت: اگر فرهنگ جهادی و تفکر بسیجی داشته باشیم و فعل ما می‌توانیم را به درستی صرف کنیم، می‌توانیم بر همه مشکلات کشور فائق بیاییم؛ اصل بر آن است که این تفکر در جامعه حاکم شود.

رئیس سازمان بسیج کارگران و کارخانجات کشور مطرح کرد: کارگرانی که در این واحد تولیدی بر همه مشکلات فائق آمده‌اند، به این جهت بوده که توکل به خدا، توسل به شهدا، آرمان خواهی و تلاش مضاعف در قسمت‌های تصمیم گیرنده و عمل کننده به وضوح قابل مشاهده است، یعنی آنچه تفکر است و آنچه اقدام می‌شود.

وی امیدآفرینی را مأموریت ذاتی و رسالت این سازمان دانست و بیان کرد: امروز فرزندان شما در سازمان بسیج کارگران و کارخانجات کشور، به عنوان گروه‌های جهادی تحولی هوشمند با بهره گیری از ظرفیت‌های درون سازی، بومی سازی و الگوسازی و بکارگیری متخصصان، محققان، اندیشمندان و جوانان ایران توانسته‌اند تحریم‌ها را بی اثر کنند.

الله بداشتی با اشاره به اینکه تلاش مجاهدانه موجب کسب موفقیت می‌شود و با بیان اینکه امروز تفکر است که می‌تواند تشکل را هدایت کند و این تفکر امروز کارساز است، عنوان کرد: همه در کنار یکدیگر باید راهبرد شعار سال را عملیاتی کنیم. رهبر معظم انقلاب در دیدار با جمعی از کارگران تکلیف را بر مدیران کشور تمام کردند و امنیت شغلی فصل الخطاب فرمایشات ایشان بود.

رئیس سازمان بسیج کارگران و کارخانجات کشور با اشاره به اینکه کارگران ستون فقرات تولید کشور را شکل می‌دهند، مطرح کرد: عایدی سفره‌های کارگران باید با بهره مندی از حوزه تولید رنگین شود. اگر حال کارگران خوب شود حال کشور خوب می‌شود، بنابراین باید اهتمام لازم نسبت به شرایط و وضعیت آنها صورت گیرد تا بتوانند مجاهدانه فعالیت کنند.

وی بیان کرد: امروز دست بر زانوان خود گذاشته و ایستاده‌ایم و فریاد می زنیم که ما می‌توانیم. اگر در صنعت موشکی و بازدارنده دفاعی به موفقیت دست یافته‌ایم، چون شهدایی مانند طهرانی مقدم و حاج قاسم‌ها را تقدیم کرده‌ایم، خون داده و امنیت آفریده‌ایم. اگر در صنعت نیز این اتفاق رقم بخورد، بالنده ترین صنعت، صنعت جمهوری اسلامی خواهد بود.

الله بداشتی اظهار کرد: با تلاش کارگران، محققان و پژوهشگران جوان و درون سازی و داخلی سازی و استفاده از ظرفیت‌های افراد متخصص، متعهد و پای کار می‌توانیم نگاه خود را از عایدی هایی که دشمن قرار است به ما بدهد، برداریم زیرا کسانی که به دشمن پناه می‌برند، زیان دیدگان هستند. سپاه و بسیج همواره در همه شرایط در کنار مردم هستند و مشکلات آنها را رفع می‌کنند.

رئیس سازمان بسیج کارگران و کارخانجات کشور گفت: امروز این سازمان به عنوان یک قشر تخصصی در کنار صنعت، تولید و کارگران مطالبه گرانه مباحث آنها را دنبال می‌کند تا راهبرد سال تحقق یابد. جهش تولید زمانی تحقق می‌یابد که تنگناها و مشکلات تولید حل شود و بتوانیم موانع پیش روی عرصه تولید و کارگری را رفع کنیم.

کد خبر 6094282